Çocuklarda Korku İle Baş Etme Yolları

Korku sözlük anlamıyla hayali ve gerçek bir tehlike düşüncesi karşısında hissedilen duygudur. Korku birçok fizyolojik belirti ile birlikte yaşanır: kalp çarpıntısı, terleme, gözlerin büyümesi gibi. Bunlar bedenin korkulan şeye karşı hayatta kalma reaksiyonlarıdır. Korku, üzüntü ve mutluluk gibi hayatta kalma işlevi gören temel bir duygudur. Korkunun işlevi kişiyi karar almaya ve harekete geçirmeye doğru yönlendirmektir. Söz konusu çocuklarda korku olunca ebeveyn rehberliğinde doygu regülasyonu ele almamız gereken bir konu olarak öne çıkar. Çocuklar zaman zaman konforsuz hissettiren bu korku duygusunun içinde sıkışıp kalabilmekte, çaresizlik ve yetersizlik hissedebilmektedir. İşte tam bu noktada ebeveyn devreye girerek çocuğun aşırı uyarılmış sinir sistemini regüle etmeye yardımcı olmalıdır.

Çocuklarda hangi korku normal kabul edilir?

Soruyu hangi yaş grubunda hangi korkular şeklinde ele alırsak daha doğru bir sonuca ulaşırız. Çocuklar gelişimsel olarak 0-6 ayda anne-baba veya bakım verenin yakınlığın kaybetmekten korkabilir. Çünkü bebek için hayatta kalmak onların varlığına ve desteğine bağlıdır. 1 yaşında yabancılardan korkmak sık görülür. Çünkü çocuk yavaş yavaş aile dışındaki sosyal yaşama karışmaya başlamıştır. 2 yaşında gürültü, hayvanlar ve gece korkusu görülebilir. 3 –4 yaşında hayal gücünü gelişmesiyle hayaletler, büyücüler, canavarlar korku figürleri arasına girer. Ayrıca hala karanlık, gürültü ve anne-baba yokluğuna ilişkin korkular devam eder. 5-6 yaşlarında artan çevre ve dünya ile etkileşim beraberinde toplumsal normlara uymama fikri ile birlikte cezalandırılma korkusunu getirebilir. Bu durum var olan korkuların şiddetini arttırır. Bu dönemde ölüm korkusu, sevdiklerinin ölebileceği, yalnız kalma ve kaybolma ile ilgili korkular gelişebilir. 7 – 8 yaşlarında toplumsal kabulü önemseme ile birlikte arkadaşsız kalma, komik duruma düşme, dışlanma ve kaybetme korkusu görülebilir.

Çocukların korku ile başa çıkmasında ebeveynler neler yapabilir?

Çocuklarda korku yaşanması gereken, çocuğun baş edebileceği, normal bir duygudur. Ebeveynlerin uygulayacağı ve kaçınacağı bazı davranışlar çocukların korku ile baş etmesinde onlara yardımcı olacaktır.

• Öncelikle çocukların çoğu zaman anne baba tepkisine göre korku karşısında tutum aldıkları unutulmamalıdır. Ebeveyn korku denen bu duygunun varlığını kabul etmeli ‘Korkacak bir şey yok’ dememelidir. Ebeveyn çocuğun duygusun yok sayarsa çocuk korkusunu bastırması gerektiğini düşünebilir. Oysa çocuk bu duyguyu bastırmamalı, yaşamalıdır.
• Çeşitli korku ile baş etme teknikleri ile çocuklara örnek olunabilir. Örneğin korktuğun objenin resmini çizelim vb.
• Çocuk korkusuna güç aldırmamalı diğer bir ifadeyle çok aşırı koruyucu bir tutum sergilenmemelidir.
• Çocuğun içerisinde bulunduğu yaş dilimine uygun, gerçek dünya tecrübeleri edineceği alanlar sunularak korku ile baş etmesine yardımcı olunabilir.
• Çocuk yaşına uygun olmayan görüntülerden, videolardan, fotoğraflardan uzak tutulmalıdır.
• Çocukları tehlikelerden korumak için halk arasında yaygın olarak kullanılan kötü adam, hırsız, iğne batırmak gibi korku araçları eğitim objesi olarak kullanılmamalıdır.
• Belki de en önemlisi ebeveynin çocuğun korkusuna kendi dünyasında yer açıp onu kabul etmesi, çocuğa güven veren bir iletişimin, koşulsuz ve amasız desteğin sunulması çocukların korkuyu yaşamalarına, kabul etmelerine ve başa çıkmalarına yardımcı olacaktır.